1390. November 4. Rome

Bonifacius episcopus servus servorum dei Venerabili fratri . . Episcopo Wratislauiensi Salutem et apostolicam benedictionem. Suscepti cura regiminis cor nostrum continua pulsat instantia ut gregem dominicum nobis ex alto commissum non solum a noxiis et adversis preservare solita diligentia studeamus, et oves nobis creditas ne luporum patiantur incursus et eorum morsibus lanientur, satagamus nostre protectionis munimine confovere, verum etiam cura vigili procuremus quod protervi et indisciplinati ministri ne illorum conditio reproba, si forsan evaderet inpunita, aliis in centivum prebeat delinquendi, luant pro demeritis dignas penas. Dudum siquidem per felicis recordationis Urbanum Papam sextum predecessorem nostrum accepto, quod Petrus qui se gerebat pro Abbate Monasterii Premonstratensis, Laudunensis diocesis, in reprobum sensum datus iniquitatis alumno Roberto olim Basilice Duodecim Apostolorum Presbitero Cardinali, tunc et nunc Antipape qui se dementem VII ausu sacrilego nomina bat, prout nominat etiam post et contra processus per ipsum predecessorem nostrum contra dictum Robertum eiusque complices et fautores factos et solempniter publicatos, per quos dictus predecessor eundem Robertum velut hereticum et scismaticum sententialiter condempnaverat puniendum, publice adherere et favere presumpserat et presumebat, et propterea dilecti filii . . Abbates . . Priores . . Prepositi et alii Religiosi dicti Ordinis in Boemie Ungarie et Polonie Regnis necnon Bavarie et Austrie Ducatibus, Marchionatu Brandeburgensi Alemannie et aliis vicinis partibus et regnis constituti, tanquam devoti et fideles Ecclesie Romane filii consortia dicti Petri olim Abbatis et aliorum eiusdem Ordinis professorum prefato Roberto faventium et adherentium evitare studebant, dictus predecessor dilecto filio . . Abbati Monasterii Strahouiensis alias Montis Sion Pragensis dicti Ordinis, eius proprio nomine non expresso suis dedit litteris in mandatis, ut omnes et singulos Abbates, Priores, Prepositos et alios Prelatos et Religiosos dicti Ordinis in Regnis, Ducatibus, Marchionatu et aliis partibus supradictis constitutos, qui secundum statuta et consuetudines eiusdem Ordinis consueverant et tenebantur ad Generale Capitulum dicti Ordinis convenire, ad aliquem locum idoneum de quo sibi videretur, pro huiusmodi Generali Capitulo celebrando auctoritate apostolica convocaret, et ibidem huiusmodi Generale Capitulum dicti Ordinis teneret et celebraret ac celebrari faceret iuxta Ordinis ipsius instituta et observantias regulares. Dictus quoque predecessor eidem Abbati Monasterii Strahouiensis una cum predictis Capitulo Generali eligendi duos Visitatores secundum morem dicti Ordinis, qui Monasteria, Prioratus et alia loca eiusdem Ordinis in Regnis Ducatibus Marchionatu et aliis partibus huiusmodi consistentia visitare, et ibidem corrigenda corrigere et reformanda reformare et supplendo vices Patrum Abbatum scismaticorum dictorum Monasteriorum Prioratuum et locorum in Regnis Ducatibus Marchionatu et aliis partibus predictis consistentium in electionibus propterea faciendis preesse et auctoritatem prestare et alia circa huiusmodi reformationem necessaria facere secundum statuta et consuetudines eiusdem Ordinis possent ac deberent, et omnia et singula faciendi, statuendi et ordinandi, que per Abbatem dicti Monasterii Premonstratensis pro tempore existentem et Generale Capitulum dicti Ordinis fieri possent et deberent secundum morem predicti Ordinis, ac durante huiusmodi scismate Generale Capitulum in illis partibus celebrandi et Visitatores cum huiusmodi potestate eligendi et assumendi, necnon contradictores quoslibet et rebelles per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendi plenam et liberam concessit per easdem litteras facultatem, volens et eadem auctoritate decernens quod predictus Monasterii Strahouiensis et Abbates alii ac Priores, Prepositi et Prelati predicti et alii quicunque religiosi Ordinis antedicti in eisdem partibus constituti durante huiusmodi scismate in nullo tenerentur seu deberent obedire prefato Petro olim Abbati seu eius sequacibus vel adherentibus quoquo modo, quin imo prefatus predecessor Abbatem Monasterii Strahouiensis et alios supradictos ab eorundem scismaticorum iurisdictione dominio et potestate huiusmodi scismate durante prorsus exemit et etiam liberavit, subiciens tam Monasterii Strahouiensis quam etiam ipsos Abbates alios, Priores, Prepositos et religiosos illi vel illis, de quo vel de quibus in dicto Capitulo per eundem Abbatem Monasterii Strahouiensis ut premittitur congregando ordinatum foret et etiam approbatum prout in eisdem litteris plenius continetur. Postmodum vero sicut exhibita nobis nuper pro parte dilectarum in Christo filiarum Priorisse et Conventus Monasterii Domus dei alias Czarnewans per Priorissam soliti gubernari dicti Ordinis Wrat. dioc. petitio continebat, dilectus filius Conradus Abbas predicti Monasterii Strahouiensis predictis litteris quas receperat irreverenter abutens, congregato Generali Capitulo dicti Ordinis non Visitatores eligere nec alia iuxta formam earundem litterarum facere procuravit, sed se Generalem Vicarium et Conservatorem dicti Ordinis fecit, et ex tunc potestatem dicti Abbatis Monasterii Premon-stratensis non scismatici se asseruit habere, et cum Prepositatus dicti Monasterii Domusdei quod eidem Premonstratensi Monasterio inmediate subesse dinoscitur et etiam per Prepositum simul cum Priorissa gubernari consuevit, certo modo vacaret, dictus Conradus Abbas Mathiam natione Boemum Canonicum dicti Monasterii Strahouiensis in Prepositum eiusdem Monasterii Domusdei ea auctoritate qua potuit deputavit, ipseque Mathias pro Preposito dicti Monasterii Domusdei se gerens, ex quadam Canonica professa dicti Monasterii Domusdei et de nobilibus parentibus orta unum filium procreavit et huiusmodi puero nato ipsam Canonicam cum dicto puero de eodem Monasterio fecit exire, et eodem Monasterio Domusdei equis et aliis diversis bonis mobilibus et iocalibus ad valorem trecentarum marcarum argenti ascendentibus et certis litteris magni preiudicii per eum nequiter spoliato, se cum dicta Canonica ad loca alia transferre curavit, et nichilominus premissis non contentus et adhuc ad ipsum Monasterium Domusdei tamquam Prepositus revenire satagens, dicto Conrado Abbate sibi in hoc multum favente, easdem Priorissam et Conventum tam coram loci diocesano quam etiam coram diversis Judicibus a Sede Apostolica delegatis aut subdelegatis eorum super premissis et aliis variis causis multipliciter molestavit et molestare non cessat in gravem divine Maiestatis offensam et magnum earundem Priorisse et Conventus damnum et iacturam, et scandalum plurimorum. Cum autem sicut eadem petitio subiungebat predictum Monasterium Domusdei sub regimine Prelatorum et Canonicorum natione Boemorum multa incommoda sustinuerit et a predicto Strahouiensi Monasterio per sex dietas distet, et personarum de dicta diocesi Wratislauiensi ac Boemorum idiomata sint diversa, ipseque Priorissa et Conventus quantum in eis fuit ne sine Superiore et capite remanerent, dilectum filium . . Abbatem Monasterii Sancti Vincentii prope Wratislauiam dicti Ordinis quod ab ipso Monasterio Domusdei ultra dietam non distat, cum etiam utrobique sit illud idem idioma, sibi in Patrem Abbatem usque ad finem dicti scismatis duxerint eligendum, pro parte dictarum Priorisse et Conventus nobis fuit humiliter supplicatum, ut alicui probo in illis partibus committere quod se de premissis informaret, et si per informationem huiusmodi reperiret quod prefatus Conradus Abbas huiusmodi litteris dicti predecessoris maxime in dicta deputatione ipsius Mathie fuerit ab usus, eundem Mathiam declararet in huiusmodi Prepositura nullum ius habuisse vel habere, et si forsan per informationem eandem reperiret, dicto Mathie ius competisse seu competere in Prepositatu predieto eundemque Mathiam de huiusmodi Canonica filium procreasse, vel eam cum dicto filio de ipso Monasterio Domusdei exire fecisse, aut Monasterium ipsum equis, bonis et iocalibus ac litteris liuiusmodi spoliasse, eum dicto Prepositatu privaret et ad ablatorum restitutionem compelleret et eundem Abbatem Monasterii Sancti Vincentii qui tam ista vice quam successivis temporibus quotiens dictum Prepositatum vacare contingeret, de Preposito idoneo dicto Monasterio Domusdei provideret, eodem scismate durante, in Patrem Abbatem eiusdem Monasterii Domusdei deputare et alias ipsis Priorisse et Conventui in premissis providere de opportuno remedio dignaremur. Nos igitur huiusmodi supplicationibus inclinati fraternitati tue, de qua in his et aliis spetialem in Domino fiduciam obtinemus, per apostolica scripta committimus et mandamus, quatenus vocato dicto Mathia et aliis qui fuerint evocandi, summarie de premissis auctoritate nostra te diligenter informes, et si per informationem huiusmodi repereris quod prefatus Conradus Abbas in ipsius Mathie deputatione huiusmodi predictis litteris eiusdem predecessoris fuerit abusus, ipsum Mathiam in eodem Prepositatu nullum ius habuisse, eadem auctoritate declares. Si vero per informationem eandem dictum Mathiam in huiusmodi Prepositatu ius habuisse inveneris, et eundem Mathiam de predicta Canonica filium procreasse, vel eam cum dicto filio de huiusmodi Monasterio Domusdei exire fecisse, aut ipsum Monasterium equis, bonis. iocalibus et litteris supradictis spoliasse repereris, dictum Mathiam eodem Prepositatu sententialiter prives et amoveas realiter ab eodem prout de iure fuerit faciendum, eumque ad restituendum ablata huiusmodi ratione previa et remota appellatione compellas, Contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Et nichilominus prefatum abbatem Monasterii Sancti Vincentii cum illis, potestate et iurisdictione, quas dictus Abbas Monasterii Premonstratensis non scismaticus haberet, eidem Monasterio Domusdei in Patrem Abbatem auctoritate predicta studeas deputare, Ita quod tam ista vice quam temporibus successivis quotiens huiusmodi Prepositatum vacare contigerit durante dicto scismate de Preposito idoneo provideat Domusdei Monasterio sepedicto. Non obstantibus si forsan inter Priorissam et Conventum ac Mathiam prefatos super prernissis vel aliquo premissorum coram aliquibus Ordinariis vel a Sede Apostolica delegatis aut subdelegatis Judicibus vel aliquo eorum Iis pendeat indecisa, et pie memorie Bonifacii Pape VIII predecessoris nostri ac de una et de duabus dietis in Concilio Generali et aliis constitutionibus apostolicis necnon statutis et consuetudinibus Monasteriorum et Ordinis predictorum contrariis quibuscunque, Seu si eidem Ordini a dicta Sede sit indultum quod persone ipsius Ordinis ad iudicium trahi aut suspendi vel excommunicari aut ipse vel dicti Ordinis loca interdici non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem, et quibuslibet privilegiis, indulgentiis et litteris apostolicis generalibus vel spetialibus quorumcunque tenorum existant, per que presentibus non expressa vel totaliter non inserta tue iurisdictionis explicatio in hac parte valeat quomodolibet impediri et que quoad hoc ipsis nolumus aliquatenus suffragari. Datum Rome apud Sanctumpetrum ii Non. Novembris, Pontificatus nostri Anno secundo.

Aus einer alten Abschrift im Archiv von St. Vincenz.

Codex Diplomaticus Silesiae, hrsg vom Vereine für Geschichte und Alterthum Schlesiens, Bd 1, Urkunden des Klosters Czarnowanz. Hrsg von dr W. Wattenbach, Breslau 1857.